Hau Pittu Hau – Euskaldunon konpartsa

Izenburua irakurrita seguru nago hainbat egoera etorriko zaizkizuela gogora, izan ere, askotan erabilia izan da norbaiten edo zerbaiten garaia dela, eta, akaso, errepikari ere bihurtu izan da. Halere, oraingoan izenburu hori jarri nahi izan dut benetan uste dudalako gure garaia iritsi dela, euskaraz bizi nahi dugunon garaia, euskaraz bizi nahi duen herriaren garaia.

Azken urteotan aurrera egin du euskararen herriak, zalantza-izpirik ez dut. Gurea bezalako hizkuntza gutxiagotuen berreskurapen-prozesuei begiratuz gero, harro esan dezakegu aurrera goazela, eta horren arrazoi nagusienetako bat euskararen herriak euskaraz bizitzeko agertu duen nahia izan da. Euskaraz bizitzeko nahi hori errealitatezkoa izan dadin euskalgintzak hizkuntza-berreskurapenari egin dion ekarpena azpimarratu behar delakoan nago: hezkuntzan, helduen euskalduntzean, lan-munduan, zientzian, interneten, itzulpengintzan, kulturgintzan, sorkuntzan, motibazioan, hedabideetan… Eta horietan guzietan euskaraz bizitzeko nahia egon izan da atzean.

Euskaraz bizitzeko nahiari pasioz, determinazioz eta grinaz eutsi dio euskararen herriak; eta nahi horrek eragin zuzena izan du gure herrian eman diren aurrerapausoetan. Azken asteotan herritar anonimo batzuen eskutik nahi hori erakutsi izan dugu: Leire ataundarrak euskara erabiltzeagatik inoiz umiliatua izan dela azaldu digu, bai eta semeentzat halakorik nahi ez duela ere, eta, horrexegatik, ama baten bihotzetik, hizkuntza-eskubideak babesteko eskatu du, laguntza zuzena eskatu du; Iñigo eta Aizeti Bilbotarrek alabaren pediatra euskalduna ez izateak eragiten dien inpotentzia azaldu dute, baina oztopoen gainetik euskaraz bizi direla adierazi dute; eskolak euskaldundu ez eta bere burua euskalduntzeko asmo irmoa erakutsi digu Ruben gasteiztarrak; Nekane lekaroztarrak lanbide-heziketan euskalduna izateagatik pairatutako bereizkeria kontatu digu, baina egun euskaraz lan egiteak eragiten dizkion abantailak ere partekatu ditu. Jasone leitzarrak arnasgune batean bizitzeak lasaitasuna dakarkiola azpimarratzen du; euskaraz bizitzea erabaki bat ez ezik, sentimendu bate ere badela azaltzen du. Adibide batzuk besterik ez dira izan, euskaraz bizitzeko hautua egin duten herritarrak, euskaraz bizitzea naturaltzat hartzen duten herritarrak, eta jakin badakigu herritar hauen moduan, euskaraz bizitzeko nahiari eutsi eta eusten dioten herritarrak milaka izan direla azken urteotan.

Halere, herritar horiek beharrezkoak izan arren, euskaraz biziko den herria erdiesteko ez da nahikoa herritarron borondatea. Lehenik eta behin, gure hizkuntza-komunitatea handitu behar dugu, eta horretarako euskararen ezagutzaren unibertsalizaziora eramango gaituzten erabakiak eta politikak behar ditugu. Bai, erabakiak eta politikak diot, horretara iristeko tresnak aspaldi jarri baitzituen abian euskalgintzak. Bestetik, euskararen erabileran jauzia eman ahal izateko espazioak euskalduntzeko politika eragingarriak behar ditugu, eremu sozioekonomikoan eta aisialdian bereziki, eta berriz ere esan behar dut erabakiak behar direla, eremu horretan ere, euskalgintzak aspaldian sortuak dituelako tresnak.

Orain, horiek eskuratzeko bideak jorratzea dagokigu. Baldintza sozial egokiak behar ditugu gure hizkuntzaren berreskurapen-prozesuak beharrezkoak dituen baldintza politiko, ekonomiko eta juridikoak eskuratzeko; tamalez, ez baitira egun batetik bestera etorriko. Hortaz, gure garaia dela erakutsi behar dugu. Instituzioetan, eragile politikoetan, sindikalgintzan, gizarte-eragileetan… horietan guztietan erakutsi behar dugu euskaraz bizi nahi duen herria izan badela, eta herri horri erantzun behar diotela. Euskalgintzak eta euskararen herriak aspalditik erakutsi du zer nahi duen, baina erantzukizuna partekatua dela ulertu behar dute horiek guztiek, hots, gure hizkuntzaren etorkizunean betebeharrak dituztela ulertarazi behar diegu. Lan horretan Kontseiluak eragiten jarraituko du, baina herritarren laguntza beharrezkoa dugu. Herritar bakoitzak eragile bihurtu behar dugu geure burua, eta euskaraz bizitzeko nahia berma dakigun konpromisoak eskatu behar ditugu; alegia, gure nahiari erantzuteko neurriak eskatu behar ditugu.

Eta determinazio hori erakusteko, abenduaren 1ean euskararen herriak, euskaraz bizi nahi duen herriak, Donostiako kaleak bete behar ditu. Euskaraz bizitzearen hautua egiteagatik harro gaudela erakusteko aukera izango dugu larunbatean. Euskaraz bizi nahi duen herriari erreparatu behar zaiola erakutsiko dugu, ezikusiarena egiterik ez dagoela lortu behar dugu, are gehiago, euskaraz bizitzea posible egiteko zeinek bere erantzukizunari erantzun behar diola zabalduko dugu.

Euskaraz lan, irakurri, kontsumitu, pentsatu, jolastu, maitatu… BIZI nahi dugulako abenduaren 1ean determinazioa, pasioa, grina, gogoa, erakutsiko ditugu Donostiako kaleetan zehar. Euskaraz bizi nahi dugunon garaiari ekingo diogu. Ez hutsik egin, zeure garaia ere izan dadin!!!

Kontseiluko idazkari nagusia da Paul Bilbao.

Kontseiluko bazkideek agerraldia egin dute Donostian larunbatean egingo den manifestazioaren inguruko azken xehetasunak emateko. Manifestazioari begira egindako kanpainaren balorazio positiboa egin du Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak eta euskaraz bizi nahi duten herritarrei dei egin die abenduaren 1eko manifestazioan parte hartzera.

Herritarrek izan dute zentralitateaz hitz egin du Bilbaok: “Mezua herritarren bizipenetan oinarritutakoa izan da eta hau herritarrei zuzendu diegu. Jendea identifikatu egin dela uste dugu eta herritarren aldetik harrera paregabea izan dugu. Ikusi ahal izan dugu herri askotan herritarrek beraiek egin dituztela ekintzak manifestazioa sustatzeko. Herritarrek autoantolatzen jakin dute irudimenez eta gogoz”, esan du.

Kanpainan argitaratutako euskarri guzti guztiak izan direla banatuak eta erabiliak esan du Kontseiluko idazkari nagusiak eta kasu askotan herritarrek beraiek egin dituzte euskarri berriak leku guztietara iristeko.

Manifestaziorako deialdiak atxikimendu ugari jaso du. Herritarren aldetik, euskalgintzaren aldetik, herri mugimenduen aldetik, sindikatuen aldetik, udaletatik…

Eskerrak ere eman nahi ditu Bilbaok; “lehenengo eta behin, herriz herri antolaketan ibili diren herritarrei eta Euskalgintzako lankideei. Euskal Herri osoan hainbat herritan deialdia lantzeko ekimen desberdinak egin ditu euskalgintzak eta euskaraz bizitzeko nahia hedatu dute”. Deialdia zabaltzen lagundu duten guztiei ere eskerrak eman dizkie Kontseiluko idazkari nagusiak: hainbat hedabideei mezua zabaltzen egin duten ahaleginagatik, agerraldietan parte hartu duten euskaltzaleei…

Manifestazioaren ezaugarriei buruz ere hitz egin du Bilbaok. Larunbatean “euskaraz bizi nahi dugula esatera goaz. Gure nahi horretan harro agertuko gara eta gero eta gehiago garela adieraziko dugu”, esan du. Manifestazioa mugimendu sozialean inflexio puntu bezala ulertzen duela Kontseiluak ere adierazi du. “Euskaraz bizi nahi dugun herritarrak indar hartu eta gure jardunean berraktibatzera goaz. Uste baitugu aldaketa garaia dela eta behar ditugun aldaketa horiek eman daitezen une ezin hobea dela oraingoa”.

Kontseiluak euskaraz bizi nahi dugula adieraztera dei egin nahi die herritarrei. Horretarako, manifestazioan parte hartzeaz gain, manifestazioaren bezperan sare sozialak euskaraz bizitzeko nahiaz betetzera dei egin du. Manifestazio egunean ere, herritarrei euskaraz bizitzeko nahia kartel bitartez adierazteko deialdia ere egin du. Horretarako ehunka kartel banatuko dira parte hartzaileen artean.

Ibilbideari dagokionez, manifestazioa arratsaldeko 17:00etan abiatuko da Anoeta estadiotik eta Bulebarrean amaituko da. Anoetatik Madril hiribidea hartu, handik Urbieta kalera eta Okendo kaletik sartuko da Bulebarrean.

Garraio publikoa erabiltzeko gomendioa ere eman du Kontseiluak. Hainbat herritan manifestaziora etortzeko autobusak antolatu dira. Horien inguruko informazioa www.euskarazbizinahidut.org webgunean ikus daiteke. Autobus horiek aukera izango dute jendea Anoetan bertan uzteko eta manifestazioa amaituta Zurriolan izango dute geralekua.

Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak manifestazioa deitu du datorren abenduaren 1erako, Donostian, eta herritarrak gonbidatu ditu “euskaraz bizitzeko nahia kalean aldarrikatzera”.

Izan ere, euskararen alorrean administrazioaren aldetik “azken 30-40 urtetan aurrerapausoak eman badira ere, batez ere herri mugimenduak egindako lanari esker, ez dira nahikoak izan euskara normalizatzeko eta beharrezkoa da hizkuntza-politiketan jauzia emateko”, uste du Kontseiluak.

Horregatik, eta orain dela bi urte abiatu zuen “euskaraz bizi nahi dut” dinamikari jarraipena emanez, “euskaraz bizi nahi dugun” herritarren eskubideak bermatze aldera egungo “abagune ezin aproposagoa” baliatzeko eskatuko diete arduradun politikoei Donostiako kaleetan.

Baina Euskararen nazioarteko egunaren bezpera izanik, hizkuntzaren aldeko ekimenak Donostian ez ezik beste hainbat herritan ere izango dute islada. Bilbon, esaterako, egitarau txukuna prestatu dute Bilboko euskaltzaleek eta Euskal Herrian Euskarazek. Azaroaren 29an, esaterako, Atx Teatroa antzerki taldeak “Gabriel eta Gabrielle” euskarazko antzezlana eskainiko du Alde Zaharreko 7 Katu Gaztetxean. Azaroaren 30ean, berriz, Alde Zaharreko Euskararen Eguna ospatuko dute. 19:00etan kalejira egingo dute eta 21:00etan bertso afaria Gorka Ostolaza eta Aitor Arrutia bertsolariekin.

Zorrotzan ere Euskararen nazioarteko eguna dela eta Euskal Txokoak eta AEK-k Bertso Afaria antolatu dute azaroaren 30erako Eneko Abasolo Abarkas eta Gorka Lazkano bertsolariekin. Parte hartzeko, auzoko euskaltegian eman behar da izena.

Autobusak

Hurrengo egunean, larunbata, manifestazioa egingo dute Donostian “Euskaraz bizi nahi dugu” lelopean, 17:00etan Anoetako estadiotik abiatuta. Bilbotik hainbat autobus irtengo dira Donostiarantz. AEK-k esaterako, hilaren 28ra arte Kalderapeko kulturgunean (Txakur kalea 1) izango ditu salgai autobus txartelak, 10 eurotan. Halere, hainbat hezkuntza zentrotan ere autobusak antolatu dituzte.

Kaixo, lagun kantuzale hori:

Abenduaren 3an izango den Euskararen Nazioarteko Egunaren ospakizunen artean dela eta, Bilbo kantari berezia izango dugula ostirala honetan, hilaren 30ean, betiko orduan, 20:00etan, baina Plaza Berriatik abiatuta, Euskaltzaindiaren egoitzapetik, hain zuzen.

Zabaldu mezua zure ingurukoen artean.

Argazkian, atzo aurkeztu zen ekimena La Granja tabernan.

Bilboko Konpartsak, Txarriduna txerriaren akademia, Makilaren kofradia, Erriberako Merkatua eta Alde Zaharreko ostalari eta dendariak, Bilbon azken urteetan galdutako ohitura bat berreskuratzera gatoz. Tomas Deunaren egunean gure herrian txerriaren inguruko ohitura berreskuratu nahi dugu, baina gaur egungo egoerari egokituta. Hau da; animalien zainketa egokia bultzatzeko eta ekoizpen eta elikadura eredu berri baten aldeko apustua eginez. Aurten talde guzti hauek batera euskal txerri zoriontsu baten produktuak zozketatuko ditugu. Zozketa honen tiketak bereziak izango dira ere eta zenbakiak Bilboko Konpartsen egutegiekin banatuko dira 0,50 zentimotan Bilboko hainbat denda eta tabernetan. Ekimen honetatik ateratako dirua Bizkaiko Janari Bankuari produktuak helarazteko erabilia izango da. Jakitun garelako une honetan Bilbon (beste hainbat lekutan bezala) gizarte jantokiak gainezka daudela, eta ekimen honen bitartez ekarpen txiki bat baino egingo ez dugula. Zozketa abenduaren 21an egingo da 20:00etan Bilboko Konpartsen eszenatokian, San Nikolas gunean.

Bestetik, ohitura berreskuratzeko beste ildo bat berrartuz, Tomas Deuna egunean San Nikolas gunean txerri bat bere bi kumeekin ikusgai egongo da. Txerri horiek euskal txerri zoriontsuak izango dira ere bai eta leku egokia batean egongo dira ikusgai. Beraz, hemendik deialdia luzatzen dizuegu bilbotar eta bizkaitarrei Bilboko denda eta tabernetan zozketaren zenbakiak eskuratzeko eta Tomas Deunaren ohitura hau gurekin batera berreskuratzeko eta euskal txerri zoriontsuaren bitartez guztion ekarpena egiteko. Aprobetxatu nahi dugu ere dendari zein ostalariei gurekin harremanetan jartzeko deialdia luzatzeko. Jada gutunak banatu izan ditugu baina norbait abisatu barik gelditu izan bada gugana jo dezake ekimen honetan parte hartzeko.

Zozketatuko dena

Hiru saritan banatuta dago:

• 1Urdaiazpikoa

• 1 txerri-masaila

• 2 belarri

• 1 buztana

• 1 kokospe

• 1 hirugihar

• 4 kg txistorra

• 4 kg txorizo berria

• 2 saiheski ontzutua

• 6 lata pate

• 4 kg txorizo

• 4 kg saltxitxoi

• 1 solomo ontzutua

• 1 solomo – hestebetea

• 20 kg odolostea

Argazkian, EHEk deituta, milaka lagunek parte hartu zuten martxoaren 17an Donostian ospatutako Euskaraz Bizi Egunean / © Euskal Herrian Euskaraz.

Euskararen Legea bezala ezaguna den Euskararen Erabilera Normalizatzeko Oinarrizko Legeak 30 urte beteko ditu heldu den azaroaren 24an. EHEtik hainbat mobilizazio deitu ditugu egun horretarako; izan ere, hiru hamarkada, mende herena iragan da kasik euskararen herrian bertako hizkuntza normalizatzea helburu ei zuen legea onartu zenetik. Urteotan, egin beharreko bidearen zati bat egin denik ezin ukatu daitekeen arren, ezin da ukatu ere sumisioan oinarritutako 30 urte, arrotzek inposatutako mugak nekez urratu ditugun 30 urte, ipar egokirik gabeko 30 urte izan direla, finean, herrialdeotako Euskararen Legearen gerizan igarotakoak.

Ia ziur Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lehendakari berri izango den Iñigo Urkulluk, eta bide batez, berak ordezkatzen duen alderdiak ez dute halakorik uste; kontrakoa akaso. Iragan uztailaren 25ean aipatu legearen 30. urtemuga ospatu zuen EAJk, eta bertan, hitzaldi luze eta mamitsua egin zuen ordurako jada lehendakarigai zenak euskararen iraganaz eta geroaz; egindakoaz eta egin gabe geratu denaz. Horrat pasarte batzuk:

“Gure gizarteak asko zor dio lege honi, lege honek mesede handia egin baitio Herri honen bizikidetzari (…) Euskararen Legea gogora ekartze hutsarekin burura datozkit segidan hainbat printzipio eta balore. Gure Herriaren aurrerabiderako ezinbestekoak: bizikidetza, berdintasuna, elebitasuna elebitasun orekatu eta berdinkidea, herritarren hizkuntza-eskubideak eta askatasuna, kohesio soziala, adostasuna”.

“Hizkuntza politika aktiboa behar da: erabiltzeko gogoa pizteko eta aukerak sortzeko; erabilera bermatzeko eta sustatzeko (…) Legea, ordea, ez da zernahitarako sendabidea. Legerik eta araurik gabe ezin da. Politika publiko sustatzailerik gabe ezin da. Horretan badute zereginik franko herri-aginteek. Herri-aginteei, ez zaie, ez, zer hobeturik falta”.

“Sendabiderik inon baldin badago, geu gara sendabidea. Azken hitza, inoiz baino gehiago, gizarte osoaren esku dago, gutariko bakoitzaren esku. Guztion esku. Egin nahi, egin ahal eta egiten dugunaren esku”.

Ez gatoz bat hurrengo lehendakariarekin. Lege honen eskutik eman diren urratsak ukatu gabe, asko dira ezinbestez aipatu beharreko hutsune eta gabeziak alor honetan. Oraindik orain, XXI. mendean, Euskal Herrian ezin gara euskaraz bizi; euskaldunon hizkuntza eskubideak ez dira bermatzen oinarri-oinarrizko zerbitzuetan zein egunerokoan, eta horien bermetik hurbil gaudenik ere ezin da esan. Ustez euskara ofiziala den Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lurraldeetan ere ez. Gure gizarteak lege honi asko zor diola esatea ez da mokadu xamurra, lege honek herri euskaldunari 30 urteren ostean zor dionaren lekukoontzat.

Administrazioek erdaraz funtzionatzen dute, euskarazko hedabideak ez dira behar bezala sustatzen, lan deialdi publikoetan euskarari begirako gutxienekoak ez dira betetzen; euskararen arnasguneak ez dira babesten eta sustatzen; eskolak ikasleak euskaldundu gabe jarraitzen du eta helduen euskalduntzea lortzeko baliabideak urriegiak dira, euskararen ezagutza unibertsala tronpatuz. Zer esanik ez euskara bultzatzeko helburuz sortu ei zen Euskal Irrati Telebistaz; erdara hutsezko kanala duena nagusi. Azken honek islatzen du Euskararen Legeak jasotzen dituen printzipioen aplikazioaren errealitate konplexuz bete eta gordina. Erdara eta erdaldunak lehen mailako; euskara eta euskaldunak beti atzetik, beti azpitik, herri euskaldunak pairatzen dituen hizkuntza-politika ezberdin guztiekin gertatzen den bezala.

Areago, lege hau bizikidetzarako mesedegarria izan dela esatea ere mingarria da. Batez ere kontuan hartzen badugu bizikidetza ustez eredugarri hori euskaldunon menpekotasunean eta euskaldunon eskubideen urraketa sistematiko eta etengabean oinarritzen dena. Bizikidetza badago, asimetrikoa da, eta herri euskaldunaren azpiratzea mantentzea du baldintza nagusi. Instituzioetako jardunean zein gatazka gainditzeko eztabaidetan lehen lerroan egon behar duten gutxienekoak dira ezagutzaren unibertsalizazioa eta espazioen euskalduntzea. Oinarrizko bi ideia horietatik abiatuta eraiki behar dira adostasunak, gainontzean geure burua heriotzara kondenatzen baino ez gara arituko.

Bukatzeko, berak esandako kontu batzuekin bat gatoz. Herri aginteek badute zereginik; legeak eta arauak beharrezkoak dira aurrera egiteko, baina ez dira nahikoa eta herri gogoa ezinbestekoa da; sendabiderik badago, geu gara sendabidea. Ados, hori aipatzean berdinaz mintzo bagara.

Herri aginteek, instituzioek, bertatik bertara eta kanpo esku hartzerik gabeko hizkuntza politika burujabeak sortu eta aplikatu behar dituzte, euskarari lehentasuna emango diotenak. Kontseiluaren Hizkuntza Politika Eragingarria bada hori lortzeko tresna egokia. Halere, euskaldunok gure egunerokoan euskaraz bizitzearen aldeko hautua praktikatzen eta hedatzen jarraitu behar dugu ezinbestez, harrotasunez, “espaloitik jaitsi” gabe. Eta euskaraz bizi nahia erakusteaz gain, baina, egungo baldintza soziolinguistikoekin euskararen erabilerak goia jo duela argi eta ozen esatea ere badagokigu. Alternatiba gisa, ezagutzaren unibertsalizazioa eta espazioen euskalduntzea eztabaida politikoan kokarazi behar ditugu. Eman beharreko aldaketak gugan, gure esku daude, baina Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan ere eman daiteke aldaketa hori, eta eman behar da. Ez al daude abertzaleak berriz ere Jaurlaritzan? Bada, igarri dadila.

Hemendik, berriz ere deia zabaldu nahi diegu herritar, euskaldun eta euskaltzale guztiei azaroaren 24rako deitu ditugun mobilizazioetan parte hartzeko. Honekin batera, Kontseiluak abenduaren 1erako egin duen deialdira batzeko gonbidapena ere luzatu nahi diegu. Euskaraz bizi gaitezen, aska ditzagun kateak!

Deialdiak:

Azaroak 23:
Zarautz: 19.00etan Udaletxe plazan

Azaroak 24:
Orereta:13.30etan Herriko plazan (eskualde mailakoa)
Donostia:12.30etan Bulebarrean (Erlojuaren ondoan)
Beasain: 12.00etan Zubimuzun
Ordizia: 12.00etan Plazan
Durango: 12:30ean Udaletxe aurrean (txiki-otaegi plaza)
Zornotza: 12:30ean Erreferendum plaza
Gernika: 13:00ean Merkurio iturria
Arrasate: 13:30ean Udaletxeko plazan
Portugalete: 13:30ean Udaletxe parean

Giza-katea:
Astean zehar egingo diren ekimen eta elkarretaratzeei txapela jartzeko giza-katea egingo dugu Gasteizen, 24an bertan. 17:30ean hasita, Andra Mari Zuritik Legebiltzarrera egingo dugu bidea “Euskaraz bizi gaitezen, aska ditzagun kateak!” lelopean.

Euskal Herrian Euskaraz (EHE)

Eremu sozioekonomikoan euskaraz bizi nahi duten hainbat herritarrek agerraldia egin dute Donostian. Lan munduaren euskalduntzean lan egiten duten profesionalek eta hainbat herritarrek arlo honetan ere euskaraz bizi ahal izateko eurek egiten duten ahalegina aitor diezaieten eskatu diote Administrazioari eta horretarako beharrezkoak diren neurriak har ditzan. Euskaraz bizitzeko nahia abenduaren 1ean euskaraz bizi nahi dugu lelopean egingo den manifestazioan aldarrikatuko dutela esan dute eta bertan parte hartzeko deia ere egin diete herritarrei.

Azken aste hauetan Kontseilua aurkezten ari den beste kasu baten berri eman du prentsaurrekoan Saioa Rodriguez Kontseiluko komunikazio buruak eta bideo laburra erakutsi dute horretarako. “Lekarotzeko Nekane Mitxelena da entzun eta ikusi ahal izan duguna. Lanbide heziketako ikasle zeneko garaian bizi izan zituenak eta gaur egun lan munduan bizi dituenak konpartitu ditu gurekin”, esan du.

“Berak kontatzen duena ikusi dugunean, zoritxarrez, gutako askok gure burua identifikatua sentitu dugu eta ez garela bakarrak ere esan dezakegu. Izan ere, horrelako egoerak ohikoak dira Euskal Herrian. Nekanek esan duen bezala, gutxiagotua izatea, arraro sentitzea, arraro sentiarazten gaituztelako gure herrian bertan… euskaldunak sufritu behar izaten dituen ohiko egoerak dira. Amorrua ere aipatzen du Nekanek, euskaraz ezin ikasi ahal izateagatik. Sentimendu asko dira horrelako egoerek biziarazten dizkigutenak, bai horixe”, esan du Rodriguezek.

Egunerokoan egin behar izaten ditugun egitekotan maiz euskalduna bigarren mailako herritar gisa tratatua izaten da eta ezin izaten dugu gure jarduna bere osoan euskaraz egin, baina aitzitik, euskaraz bizi nahi dugun herritarrak asko garela esan du Kontseiluko kideak. “Gero eta gehiago dira, determinazioa erakutsiz aurrera egiten dutenak, Nekaneren kasuan ikusi dugun bezala. Biziarazi dizkioten egoerak edozein izanda ere, oztopoak bizi izanagatik ere aurrera egin duela aipatu du eta aurrerantzean ere horrela egingo duela berretsi. Gainera, Nekane ez dago bere bide horretan bakarrik, euskaraz bizi nahi dugunak ez gaude bakarrik, komunitate bat osatzen baitugu”.

Heziketa prozesu eta lan munduaz aritu da gaur Kontseiluko ordezkaria, baina lehen esan bezala, gure egunerokoan beste hainbat eremutan ere gisa honetako egoerak bizi ditugu. Hori horrela, abenduaren 1eko manifestaziora bitarte, astero, asteazkenero kasu berri bat aurkeztu du Kontseiluak. Gaurkoaren aurretik, osasun alorra eta helduen euskalduntze alfabetatzea landu dira.

“Lan munduaz ari gara gaur, hain zuzen ere, pertsonon egunerokoan ardatza delako. Nakaneren kasua aipatu dugu orain arte, baina gaur hemen bildu garenok, lan munduaren euskalduntzean indar egin nahi dugu, horretan egiten dugu lan”, adierazi du Saioa Rodriguezek.

Euskara-planen mapa eta Bai Euskarari Ziurtagirien ebaluazioa aztertuta, egoera zailenean ere enpresa askok beren burua euskalduntzeko eta euskaraz jarduteko ahaleginari eutsi diotela esan daiteke. Urtez urte gainera, enpresa berriak gehitzen joan dira bide horretan. ”Duela 20 urte pasatxo zenbait enpresak konpromiso honi heldu zionetik, gero eta enpresa gehiago ohartu da, bezero euskaldunengana heltzeko, gizarte erantzukizunez jokatzeko, euren langileak motibatzeko eta inguruneari balio erantsi bat eskaintzeko, euskaraz lan egiteko urratsak emateak euren negozioak aberasten dituela. Are gehiago, asko dira ohartu direnak produktu eta zerbitzuak euskaraz eskaintzeak euren negozio-aukerak handitzen dituela. Izan ere, bezeroarengandik hurbil jartzen ditu euskarak, eta, horrenbestez, bezeroak fidelizatzeko nahiz berriak lortzeko tresna izan daiteke. Gainera, lehiakideengandik bereizten eta lehiakorrago izaten laguntzen die euskarak”.

Dena den, hori ez dela nahikoa esan du Kontseiluko komunikazio buruak eta urrats berriak behar ditugula gaineratu du. “Gaur egungo bidetik, ezin zaio herritarren eta langileen nahiari epe onargarri batean erantzun, horrela ezin dira herritarren hizkuntza-eskubideak epe labur-ertain batean bermatu. Lan-munduaren euskalduntzean zeresana duten eragile desberdinek urratsak eman behar dituzte”.

Urte hauetan guztietan ez da nahikoa oinarri eraiki lan-mundua osoki euskalduntzeko eta boluntarismoan oinarritutako politikek eta arlo honetan eginiko sustapenak emaitzak eman baditu ere, emaitza horiek mugatuak izan dira, hortaz, arlo horretan euskararen erabilera normalizatuko bada, bestelako oinarri batzuk ezartzen hasi beharra dugula.

Horregatik guztiagatik, abenduaren 1eko manifestaziorako deialdia egin dute agerraldia amaitzeko. “Arrazoi ugari ditugu egun horretan euskaraz bizi nahi dugunok gure aldarria kalean egiteko. Euskaraz lan egin nahi dugulako, euskaraz bizi nahi dugulako egongo gara Donostian abenduaren 1ean. Beharrezkoa dugulako esparru guztien euskalduntzea eta herritar guztien euskalduntzea bermatzea”.

Joan den larunbatean, azaroak 17, hogei lagun baino gehiago batu ginen Hau Pittu Hauren asanblada orokorrean. Besteak beste, Aste Nagusiko balorazioa eta urteko plangintza izan genituen hizpide; tartean San Tomas eguna eta 2013ko Aratusteak.

Mila esker etorritako guztiei!

Hau Pittu Hau… gure konpartsak bizirik dirau!

Topaguneak eta Euskaldunon Elkarteen mugimendua osatzen duten 96 elkarteek, hiru urteko hausnarketei amaiera eman zioten larunbatean Bilboko Euskalduna Jauregian ospatu zuten bigarren Kongresuan, “Federaziotik Mugimendura” lelopean. Hausnarketa prozesua 2010. urtean hasi zen eta azken hilabeteetan mugimenduaren antolakuntza, finantzazioa, barne komunikazioa eta jardunari lotutako gaiak landu dituzte Euskal Herri osoko hainbat elkartek. Herenegun bukatutzat eman zen prozesua Zuzendaritzak proposatutako ponentzia eta ondorioei Kongresura bertaratuek egindako bozketarekin.

Bozketaren ondoren, ekitaldi publikoa egin zuen Topaguneak, euskalgintzako zein erakunde publikoetako hainbat ordezkariren presentziaz. Topagunearen presidente Mikel Irizarrek azaldu zuenez, hausnarketa prozesuak gertu utzi du Topagunea euskalgintzaren aro berri bati ekiteko. Bide batez, Topaguneak gonbidapena luzatu zien euskaltzale, gizarte eragile eta erakundeei ziklo berri horren oinarriak elkarrekin jartzeko.

30 urteko ziklo bat amaitu eta beste bati ekin

Irizarrek azaldu zuenez, 30 urteko ziklo bat amaitu berri da euskalgintzan, eta lorpen handiekin batera, goia jo izanaren sentsazioa ere utzi du mugarri horrek. Ikusi besterik ez dago berrikuntza eta hausnarketa beharra nola dabilen euskalgintzako eragileen artean han-hemenka.

Horrek, eta jarduera askoren biziraupena bera kolokan jarri duen krisi ekonomikoak, ziklo berri bati indartsu ekiteko beharra ekarri du. Ziklo berri horretan eragin handia izango du aro politiko berriak, lankidetzarako aukera handiak zabaltzen baititu herri erakunde eta gizarte eragileen artean, iraganeko botere-kontrabotere dialektika gaindituta.

Ziklo berri horren hezurdura plangintza potente bat izatea proposatzen du Topaguneak, eta giharra berriz euskalgintza berri bat, gizartean eta erakundeetan ondo txertatua eta bi esparruen arteko lankidetza sustatuko duena. Bihotzean, azkenik, euskal hiztuna kokatu du Topaguneak, ahalmendua, jantzia, antolatua eta ekintzailea, euskara bizipozez biziko duena agoniatik urrun.

Topagunea, ekiteko prest

Hiru urteko ibilbidearen ondoren, Topagunea ziklo berri horri ekiteko gertu eta gogotsu dagoela adierazi zuen Mikel Irizarrek, eta euskaltzaleak, gizarte eragileak zein erakundeak animatu ditu elkarlanean jarduteko, ziklo horren oinarriak zehazte aldera. “Ekitaldian omendu dugun Txepetxek etorkizuna eskatzen zuen gure iraganarentzat, eta Topagunetik azpimarratu nahi dugu indarrak batzea eta elkarlana gakoak direla euskarari etorkizun hori emateko”.

Ekitaldiari eta hausnarketa prozesuari amaiera emateko, Topaguneko kideek bazkaria egin zuten Bilboko Kafe Antzokian.

2013ko Aratuste Jaietako Batzordeak lehiaketa antolatu du jaiok iragarriko dituen kartela aukeratzeko. Lanok aurkezteko azken eguna abenduaren 12a izango da, 13:00etara arte; eta lekua, Jaietako Saila (Venezuela enparantza 2. 5. 48001 Bilbo). Aurtengo Aratusteak otsailaren 7tik 12ra izango dira.

Informazio gehiago: Oinarriak (pdf formatuan – 1 MB)